Зәлия Тәхаутдинова: “Сыйфатлы орлык материалы – югары уңыш нигезе”

-  Бүгенге көндә бүлектә язгы кыр эшләренә әзерлек кысаларында орлыкларның чәчү сыйфатын, авырулар белән зарарланмаганлыгын тикшерү кысаларында эш алып барыла. Чәчүлек сыйфатларын анализлау күрсәткечләре буенча (төп культура орлыклары, шытымнар, 1000 орлык массасы) бер гектарга орлык чәчү нормасы билгеләнә. Орлыкларның төрле авырулар белән зарарланганмы-юкмы икәнлеген ачыклау аларны чәчүгә әзерләгәндә бик мөһим булып тора, – ди “Россельхозцентр”ның Зәй бүлеге башлыгы Зәлия Тәхаутдинова.

Моннан тыш, орлыкның төсе һәм исе дә бәяләнә. Әйтик, лаборатория шартларында орлыкчылык бүлеге белгечләре үсү энергиясен, үсү сәләтен һәм үсеш көчен тикшерә, ул ким дигәндә 87 процент булырга тиеш, чөнки шытып чыккан игеннәрнең  яхшы үсеше шуңа бәйле.

Сыйфатлы орлык материалы – югары уңыш нигезе. Орлыкларның чүпләнүе аның кыйммәтен киметә һәм саклауны кыенлаштыра. Бүлектә шулай ук ашлыкны корткычларга каршы тикшерәләр.  

Ашлык сыйфатының тагын бер күрсәткече - дымлылык. Ул югарырак булган саен, орлыклар интенсиврак була, температура күтәрелә, микроорганизмнар (формалар, бактерияләр) эшчәнлеге көчәя.

Орлык материалының сыйфатын характерлаучы мөһим билге шулай ук 1000 орлык массасы. Орлыклар зуррак булса, аларның массасы шулкадәр күбрәк. Зур, авыр бөртекләр туклыклы матдәләр белән тәэмин итәләр, шуңа күрә алар кыр шартларында югары уңыш бирә торган көчле үсемлекләр бирәләр.

-Әмма нинди генә сыйфатлы орлык материалы булмасын, аны агуламыйча туфракка чәчкәннән соң берничә көн эчендә ул һәлак булырга мөмкин. Эш шунда ки, туфракта аны корткычлар һәм патоген микрофлора каршы ала, ә дымлы мохиттә орлыкның үзенең тышчаларында инфекция активлаша. Нәкъ менә шуңа күрә орлыкларны агулагычлар белән эшкәртү мөһим, - ди Зәлия Тәхаутдинова.